- Strona Główna - |
|
|
Almanach Absolwentów IV L.O. im. H. Sienkiewicza w Częstochowie |
Absolwent Sienkiewicza Rocznik 1875 Imię: | Karol | Drugię imię: | | Nazwisko: | Zawada | Klasa: | brak danych | Wychowawca: | brak danych | Data ur.: | 1860 | Miejsce ur.: | brak danych | Dawny adres: | brak danych | Kontakt: | brak danych | Opis: | Zawada Karol (1860 – 1916) – doktor pomologii, założyciel i właściciel szkoły ogrodniczej w Częstochowie, prezes Częstochowskiego Towarzystwa Ogrodniczego. Urodził się prawdopodobnie w Częstochowie, gdzie jego rodzice mieli duże gospodarstwo ogrodnicze; był synem Augusta i Joanny z Drabikowskich.
Zawada rozpoczął naukę w szkole początkowej w Częstochowie i kontynuował zapewne w miejscowym Gimnazjum Filologicznym ( późniejszym Gimnazjum im. H. Sienkiewicza ). Po 1875 roku wyjechał do Pruszkowa, gdzie podjął studia w Królewskim Instytucie Pomologicznym. Po jego ukończeniu wyjechał za granicę, kontynuując kształcenie w Heidelbergu, Lipsku i Erlagen. W celu uzupełnienia wiedzy teoretycznej Zawada rozpoczął więc praktykę zagraniczną w ogrodach aklimatyzacyjnych i pomologicznych na terenie Francji, Belgii, Niemiec i Rosji. W tym okresie zapewne uzyskał doktorat z pomologii
Przed 1886 roku Zawada wrócił do Częstochowy i rozpoczął gospodarowanie majątku ojca. Jako prekursor i miłośnik przyrody poczynił również starania w rosyjskim Ministerstwie Dóbr Państwa o uzyskanie pozwolenia na założenie szkoły ogrodniczej wraz z przyznaniem mu subsydiów rządowych na jej prowadzenie. Po kilkuletnich staraniach zakończonych sukcesem 13 IX 1891 roku szkoła Zawady, po dokonaniu naboru 50 uczniów, rozpoczęła działalność jako pierwsza tego typu w Kongresówce. Zlokalizowana była przy ówczesnej ul. Szkolnej 25 (Dąbrowskiego). Uczniowie zobowiązani byli płacić za naukę 130 rubli rocznie.
Kształcenie ograniczało się początkowo wyłącznie do praktycznej nauki zawodu ogrodnika, ale po przyznaniu szkole w 1989 roku statusu szkoły drugiego stopnia został poszerzony jej zakres kształcenia o wykłady teoretyczne. Z upływem lat właściciel coraz częściej zaczął jednak wykorzystywać swoich uczniów do prac nie zawsze zgodnych z programem nauczania. W 1902 roku na skutek wielu uwarunkowań i wątpliwości, m. in. małej liczby uczniów oraz cofnięcia subsydiów, szkoła została zamknięta.
W tym okresie, po śmierci ojca w 1899 roku Zawada przejął w spadku po ojcu i stryju, Władysławie, tereny podmiejskie wraz z zakładem ogrodniczym, które niebawem zyskały miano „Folwarku Zawady”. Z wielkim zapałem i energią przystąpił wówczas do powstającego ogrodu. Kilka lat późnej, w celu należytego magazynowania i przechowywania krzewów i roślin uprawowych, przy Al. NMP 25 założył także magazyn ogrodniczy.
Na początku XX wieku Zawada przeprowadził rozmowy z wieloma działającymi w Częstochowie i okolicy ogrodnikami w celu zorganizowania się w towarzystwo. Sprzyjającą okolicznością okazała się rewolucja 1905 roku. Wówczas to za pozwoleniem gubernialnych władz piotrkowskich 29 VII 1906 roku. zostało zarejestrowane Częstochowskie Towarzystwo Ogrodnicze, którego prezesem 19 VIII wybrano Zawadę. Dzięki jego zaangażowaniu Towarzystwo wynajęło lokal przy ul. Szkolnej, gdzie odbywały się zebrania. Zgromadzono w nim również rzadkie odmiany nasion, założono specjalistyczną bibliotekę oraz czytelnię. Prowadzono również poradnictwo z zakresu ogrodnictwa i chowu zwierząt hodowlanych. W tym czasie (1906) przy ul. Szkolnej 20 Zawada zorganizował ogólnodostępną wystawę róż, których był pasjonatem, oraz innych kwiatów i drzew ozdobnych. Wystawiał również truskawki w piętnastu odmianach. Ponadto zasłynął jako zwolennik obsadzania drzewami wszystkich dróg w Królestwie Polskim. W celu spopularyzowania swojego zamierzenia wysłał nawet nasiona w różne regiony Kongresówki; inicjatywa ta okazała się jednak pomysłem chybionym.
Znaczącym wydarzeniem w dziejach Częstochowy okazała się olbrzymia inwestycja budowlana, której pomysłodawcą i właścicielem był Zawada. Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu ówczesnych wojsk rosyjskich na budynek koszarowy Zawada, ze względów komercjalnych, postanowił wznieść ciąg budynków zwanych później „Koszarami Zawady”. Ich lokalizacja została przewidziana poza rogatkami miasta w „Folwarku Zawady”. W 1902 roku Zawada zlecił więc architektowi miejskiemu inż. Tadeuszowi Fijałkowskiemu, opracowanie projektu architektonicznego.
Projekt zakładał wyskoki standard zarówno głównego ciągu budynków o długości ok. 400metró, jak i infrastruktury. W 1903 roku firmy budowlane przystąpiły do wznoszenia głównego budynku wytycznego na osi płn. – płd. Prace budowlane całego kompleksu koszar zostały ostatecznie ukończone w 1907 roku.
Teren pod wybudowane koszary obejmował obszar ok. 10ha, sama zaś nieruchomość posiadała kubaturę 110138 m3. Koszary jednorazowo były zdolne pomieścić 10 000 żołnierzy i 400 koni. W wyniku nieustannej trudności w wyegzekwowaniu należnych mu opłat z tytułu dzierżawy ze strony częstochowskiego magistratu, jak i cywilnych i wojskowych władz niemieckich (ówczesnych użytkowników koszar) Zawada zdecydował się pozbyć kłopotliwego majątku. Po wcześniejszym uzgodnieniu z rodziną 18 XI 1916 roku cały swój majątek zwany „Folwarkiem Zawady”, oszacowany wówczas na 540 tyś. Rubli, sporządzonym testamentem przekazał na rzecz miasta Częstochowy.
Zawada zmarł 19 XI 1916 roku w Częstochowie i został pochowany na miejscowym cmentarzu św. Rocha. Z małżeństwa z Cecylią Salomeą ze Szczecińskich – córką Kajetana, częstochowskiego dendrologa – dzieci nie pozostawił; żona zmarła 16 X 1918 roku i została pochowana w grobie obok Karola.
|
[Komentarze (1)]
|
|
- Redakcja Strony - |
|