- Strona Główna -
- Historia Szkoły -
- Różności -
- Kronika Szkoły -
- Spotkania po latach -
- Muzeum - Kroniki -
Almanach Absolwentów IV L.O. im. H. Sienkiewicza w Częstochowie

Absolwent Sienkiewicza
Rocznik 1888

Imię:Stanisław
Drugię imię:
Nazwisko:Nowak
Klasa:brak danych
Wychowawca:brak danych
Data ur.:7 marca 1874 r.
Miejsce ur.:Łęczyca
Dawny adres:brak danych
Kontakt:brak danych
Opis:Nowak Stanisław (1874-1940) – lekarz ginekolog, społecznik, działacz samorządowy, wiceprezydent Częstochowy. Urodził się 7 III w Łęczycy, w rodzinie inteligenckiej. Jego ojciec, Wincenty, był prawnikiem, uczestnikiem powstania styczniowego, a matką – Lucyna Wanda ze Srzedzińskich.
Po ukończeniu szkoły początkowej ( późniejsze gimnazjum im. H. Sienkiewicza ) Nowak wyjechał do Warszawy, gdzie w l. 1884-1893 kontynuował naukę w gimnazjum, a następnie wstąpił na Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. Ze względu na udział manifestacji patriotycznej studentów w kwietniu 1894 r. Nowak został relegowany z uczelni i zesłany przez władze carskie do Tamowa. Studia kontynuował w l. 1895-1900 na Uniwersytecie w Charkowie. Po ich ukończeniu rozpoczął specjalizację z ginekologii i położnictwa, odbywając praktyki w szpitalach w Charkowie, Krakowie i Lwowie.
W czerwcu 1902 r. Nowak osiadł na stałe w Częstochowie, zatrudniając się początkowo w tzw. przytułku położniczym, a w 1903 r. został lekarzem kolejowym. Oprócz pracy związanej ściśle z profesją, Nowak podjął się również (1906) wykładów z higieny, anatomii i zoologii w nowo powstałym polskim gimnazjum Waleriana Kuropatwińskiego. W krótkim czasie dał się poznać również jako wielki społecznik uczestnicząc w działalności wielu towarzystw społeczno-kulturalno-oświatowych. Wśród ważniejszych znajdowały się: Częstochowskie Towarzystwo Lekarskie (w l. 1904 -1906 jako sekretarz), Towarzystwo Dobroczynności dla chrześcijan, Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia”, Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, Towarzystwo Pożyczkowo- Oszczędnościowe, Towarzystwo Higieniczne (w l. 1907-27 jako prezes).
Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej (współzałożyciel) oraz Towarzystwo Szerzenia Wiedzy w Częstochowie i w jego ramach Komisji Bibliotecznej. W tym czasie (1905) poślubił Stanisławę Wandę ze Stencłów.
Przed 1915 r. Nowak założył w Częstochowie lecznicę ginekologiczno-położniczą, którą prowadził do 1923 r. Jego działalność społeczna była różnorodna i obejmowała diametralnie różne dziedziny życia. Na początku lat trzydziestych Nowak zatrudniony był dodatkowo w ubezpieczalni społecznej, był również lekarzem szkolnym, a nawet wykładał geografię w Gimnazjum Związkowym.
W okresie międzywojennym Nowak cieszył się ogromnym autorytetem i zaufaniem, zarówno jako lekarz, jak i obywatel, stąd jego wybór w skład samorządu miejskiego Częstochowy. Początkowo, w l.1919-25 działał jako prezes Rady Miejskiej, a od stycznia 1928 r. do 1930 r. – jako wiceprezydent Częstochowy. W tym czasie Nowak zaliczał się także do aktywnych działaczy Związku Miast Polskich. Godna podkreślenia jest równie jego działalność na rzecz założenia wspomnianej już biblioteki, w której zgromadził 5600 tomów, nierzadko bezcennych woluminów. Mimo tylu obowiązków i zajęć społecznych Nowak znalazł jeszcze czas na pisanie. W 1933 r. ukazały się dwie części niezwykle cennej pozycji książkowej, zatytułowanej Z moich wspomnień. Autor zawarł w niej bogaty materiał dotyczący wszystkich niemal dziedzin życia miasta Częstochowy, głównie jednak z zakresu działalności samorządowej. Przy okazji sporządził w miarę obiektywnie bezcenne notki biograficzne ówczesnej elity samorządowej.
W niedługim czasie [po zajęciu Częstochowy (3 IX 1939) przez okupacyjne wojska hitlerowskie rozpoczęła się nagonka na częstochowską inteligencję. Tragiczny finał przypadł 4 Vi 1940 r., kiedy okupant przeprowadził osławioną w Częstochowie akcję pod kryptonimem „AB”. W jej wyniku wśród wielu aresztowanych częstochowian znalazł się również Nowak i wraz z innymi 3 VII 1940 r. został rozstrzelany pod Apolonią k. Janowa. Za ogromny wkład w rozwój miasta odznaczony był m.in. Złotym Krzyżem Zasługi. Z małżeństwa ze Stanisławą Wandą Stencel miał dwóch synów: Janusza (1906-1911) i Janusza Stanisława (ur. 1912). Dorobku pisarskiego Nowaka pozostały dwie części pamiętników opublikowanych w 1933 r. pt. Z moich wspomnień oraz trzeciej części pozostawionej w rękopisie, wydanej drukiem i opatrzonej wstępem w 1994 r. przez Andrzeja J. Zakrzewskiego pt. Samorząd m. Częstochowy w latach 1916-1931. Opracowania te stanowią bezcenne źródło informacji z zakresu życia społecznego, politycznego, gospodarczego, kulturalnego i oświatowego pierwszej poł. XX w. w Częstochowie.

Od sierpnia 1919 roku (wraz z żoną) należał do Komitetu Niesienia Pomocy dla Górnego Śląska ( później Komitet Obrony Śląska).

[Komentarze (1)]
- Redakcja Strony -
- Absolwenci -
- Wyszukiwanie -
- IV L.O. w Internecie -
- Absolwenci innych LO -





Projekt i wykonanie: © 2005 Tomasz 'Skeli' Witaszczyk, all rights reserved.
Modified by X-bot
Hosting stron internetowych