- Strona Główna -
- Historia Szkoły -
- Różności -
- Kronika Szkoły -
- Spotkania po latach -
- Muzeum - Kroniki -
Almanach Absolwentów IV L.O. im. H. Sienkiewicza w Częstochowie

Biegański Władysław ( 1857 - 1917 )

Autor: Setowski Juliusz - Cmentarz Kukle w Częstochowie.
Data dodania: 15.12.2005 19:04:07

Kliknij aby powiekszyc zdjecie


BIEGAŃSKI Władysław (1857-1917), lekarz, filozof. Ur. 28 IV 1857 w Grabowie, pow. ostrzeszowski, był synem Tomasza, właściciela małego folwarku, ślusarza wiejskiego, i Bibianny z Danielewiczów.
B. ukończył w 1875 gimnazjum w Piotrkowie ( Piotrków Trybunalskich), później studiował medycynie i filozofię na UW. W 1880 dyplom lekarza i w r.n. wyjechał do Rosji. W 1881-82 był lekarzem ziemskim w Kłyni w gub. kałuskiej. Później uzupełniał wiedzę medyczną na uniwersytetach w Berlinie i Pradze. W październiku 1883 powrócił do kraju i wkrótce objął posadę lekarza w Szpitalu NMP w Częstochowie. Pracował tez w 1884-1905 jako lekarz w farb. włókienniczych: „ La Czenstochovienne” i Mottego oraz w 1844 -1910 na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Dzięki B-mu został odnowiony miejscowy szpital, wyposażony w aparaturę diagnostyczną laboratoryjną, zreorganizowano też prace personelu lekarskiego i pomocniczego. Jego zasługa był rozbudzenie wśród częst. lekarzy ruchu naukowego od 1895 był współorganizatorem systematycznych spotkań kółka samokształceniowego lekarzy i farmaceutów, a także współzałożycielem, następnie prezesem powstałego w 1901 Tow. Lekarskiego Czest. Doprowadził również do utworzenia t.r. oddziału częst. Warszawskiego Tow. Higienicznego oraz w 1905 Muzeum Higienicznego; wiele czasu poświęcał popularyzacji (przez odczyty) zasad higieny. Działał w Tow. Dobroczynnym dla Chrześcijan i Tow. Dobroczynność dla Żydów; organizował ochronki , kuchnie dla niezamożnych oraz kolonie letnie dla dzieci. dzięki jego staraniom 1908 powstał w Częstochowie oddział Pol. Tow. Krajoznawczego (PTK); w 1908- 14 B. był prezesem tego oddziału. W związku z Wystawa Przemysłu i rolnictwa w Częstochowie (1909) pod jego kierunkiem zespół redakcyjny opracował Przewodnik po Częstochowie ( W. 1909). W 1906-16 prowadził zajęcia z logiki w gimnazjum pol. w Częstochowie. W 1097 ukazał się drukiem jego Podręcznik logiki i metodologii ogólnej dla szkół średnich i samouków ; książka ta od 1918 miała pięć wydań. Z dziedziny logiki opublikował tez Zasady logiki ogólnej (1903) Teorię logiki ( 1912). W 1914 z powodu choroby nie przyjął proponowanej mu Katedry Logiki UJ. B. był pionierem polskich badań z zakresu metodologii, wiedzy medycznej i logiki lekarskiej; za najwybitniejsze jego dzieło uważa się pracę Logika medycyny czyli zasady ogólnej metodologii nauk lekarskich ( 1894). Książka ta zyskała światowy rozgłos po ukazaniu się w 1909 edycji niemieckiej. W dorobku B.-go znalazło się ok. stu dwudziestu prac, głównie z zakresu medycyny i filozofii. Jedna z jego najbardziej znanych publikacji i to Myśli i aforyzmy o etyce lekarskiej (1899), które doczekały się czterech wydań. B. prowadził szeroką akcje oświaty sanitarnej, walki z chorobami zakaźnymi, tworzenia ambulatoriów fabrycznych, organizacji pomocy lekarskiej, zwalczania alkoholizmu, prostytucji, był tez krzewicielem kultury fizycznej. Jedna z jego największych pasji było bibliofilstwo; zgromadził duży księgozbiór z zakresu medycyny i filozofii. Był członkiem honorowym Tow. Lekarskich: Lubeskiego, Radomskiego, Wileńskiego, Krakowskiego, Warszawskiego, Kaliskiego. Zm. 29 I 1917 w Częstochowie, pochowany został w kw.20, rząd I, grób 2.
W 1957 centralny plac w Częstochowie nazwano jego imieniem. W 1977 przy budynku dworca kolejowego (od al. Wolności) ustawiono jego popiersie (autorstwa Szymona Wypycha), ufundowane przez Tow. Lekarskie Częst. Na ścianie domu w którym mieszkał ul. Teatralna 16 /al. Wolności/ umieszczono pamiątkową tablicę.
w małżeństwie (od 1885) z Mieczysławą Rozenfeld miał córki: Halinę Bolesławę zamężną za Wacławem Płodowskim oraz Ludomirę Wandę.

Biegański Władysław (1857-1917)- lekarz, filozof, działacz społeczny. Urodził się 28 IV w Grabowie Wielkopolskim w rodzinie o tradycjach robotniczych.
W 1870 r. Biegański wraz z rodzicami przeniósł się do Janowa k. Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie podjął naukę w piotrkowskim gimnazjum. Po jego ukończeniu(1875) rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Na piątym roku studiów wziął udział w konkursie ogłoszonym przez Wydział Filozoficzny. Jego praca pt. Porównanie nauki o ideach Locka i Leibniza otrzymała wyróżnienie. Po ukończeniu uczelni wyjechał do Kcyni w guberni kałuskiej, gdzie podjął pierwszą pracę. Tam też wiele czasu poświęcił na uzupełnienie swojej wiedzy lekarskiej, po czym przebywał kolejno w klinikach Berlina i Pragi, gdzie uczestniczył w wykładach i praktykach, głównie z zakresu położnictwa. 1883 r. osiadł w Częstochowie, gdzie zatrudniony został jako lekarz szpitalny i miejski. Swoją pracę rozpoczął od głębokich reform i zmian organizacyjno-lokalowych. Szpital częstochowski przypominał wówczas raczej przytułek, liczył zaledwie 40 łóżek. Dzięki nabytej wiedzy i organizacyjnym zdolnościom Biegańskiego placówka szpitalna w stosunkowo krótkim czasie przeistoczyła się w prężny ośrodek intensywnej pracy medycznej i naukowej, który wyposażony został m.in. w pracownię mikroskopowo-chemiczną. Niezależnie od pracy szpitalnej w 1884 r. został lekarzem kolejowym, a w 1887 r. – lekarzem fabrycznym.
Oprócz pracy zawodowej Biegański włączył się niezwykle aktywnie również w życie społeczne i kulturalne Częstochowy. Był inicjatorem i pierwszym prezesem założonego w 1901r. Towarzystwa Higienicznego oraz prezesem Częstochowskiego Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan, organizując ochronki, kuchnie i kolonie. Biegański okazał się również znakomitym krajoznawcą, czego dowodem był zorganizowany przez niego częstochowski Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1908), którego został pierwszym prezesem, pełniąc tę funkcję do 1914 r. W tym czasie jako wiceprezes Komitety Organizacyjnego Krajowej Wystawy Przemysłowo-Rolniczej w Częstochowie (1909), powołał zespół redakcyjny i pod jego kierunkiem został wydany Przewodnik po Częstochowie i okolicy. W 1906 r. kiedy powstało w Częstochowie pierwsze męskie gimnazjum, podjął w nim wykłady z logiki. Na podstawie zebranych doświadczeń napisał wkrótce Podręcznik logiki dla szkół średnich i samouków przez ówczesnych znawców przedmiotu uznany za najlepszy w kraju. Potwierdzeniem tej opinii jest aż 5 wydań Podręcznika.
Oprócz stałych zajęć wiele czasu w swoim życiu poświęcał Biegański opracowywaniu i wydawaniu licznych publikacji. W jego dorobku naukowym znalazło się ponad 200 prac głównie z zakresu medycyny i filozofii. W pierwszym dziesięcioleci ukazały się drukiem m.in. Diagnostyka różniczkowa chorób wewnętrznych oraz Wykłady o chorobach zakaźnych ostrych. Ze względu na ich wysoki poziom medyczny wydawane były przez ,,Gazetę Lekarską”, a drukowane w ,,Przeglądzie Lekarskim”, ,,Nowinach” i ,,Medycynie”. W tym czasie Biegański współpracował z licznymi towarzystwami naukowymi, przez które zapraszany był do pracy w wielu komitetach redakcyjnych. Szczególnym uznaniem cieszyła się Logika medycyny, która ukazała się drukiem w 1894 r. , a po uzupełnieniu wydana powtórnie w 1908 r. jako Logika medycyny, czyli zasady ogólnej metodologii nauk lekarskich, w następnym roku przełożona została na język niemiecki. Publikacja ta przez wiele lat uważana była za najlepszą, a i współcześni specjaliści uważają ją za jedną z najważniejszych dotychczas opublikowanych w Polsce.
Pokaźny dorobek w publikacjach Biegańskiego zajmuje również twórczość filozoficzna. Z tej tematyki ukazały się drukiem, kolejno: Zasady poznania lekarskiego (1902), Zasady logiki ogólnej (1905), Podręcznik logiki ogólnej i metodologii (1907), Teologia a wandalizm (1910). Prawdziwym bestsellerem na rynku wydawniczym okazała się Teoria logiki (1912), wyróżniona nagrodą im. W. Passowicza, przyznaną przez Polską Akademię Umiejętności w Krakowie i Komitet Kasy Pomocy im. Malinowskiego w Warszawie, który uznał ją za najlepszą z opublikowanych w języku polskim tego okresu,, (…) w dziedzinie nauk humanistycznych (…)”. Ponadto ukazały się: Traktat o poznaniu i prawdzie (1910), Teoria poznania ze stanowiska celowości (1915), Myśli i aforyzmy o etyce lekarskiej (1897-1898) i Etyka ogólna (1917) wydana pośmiertnie w 1918 i ponownie 1922 r.
Biegański zmarł 29 ! 1917 r. po ataku dusznicy i pochowany został na cmentarzu Kule w Częstochowie. Zmarły zyskał miano profesora bez katedry. W uznaniu zasług dla miasta, centralny plac Częstochowy przyjął jego imię, na domu zaś (al. Wolności 16), w którym mieszkał Biegański i prowadził prywatną praktykę lekarską, umieszczono pamiątkową tablicę.

Ewa i Mirosław Zwolińscy - Słownik biograficzny regionu częstochowskiego


[Komentarze (0)]
- Redakcja Strony -
- Absolwenci -
- Wyszukiwanie -
- IV L.O. w Internecie -
- Absolwenci innych LO -





Projekt i wykonanie: © 2005 Tomasz 'Skeli' Witaszczyk, all rights reserved.
Modified by X-bot
Hosting stron internetowych