Almanach Absolwentów Sienkiewicza

Symbol powstańczej Warszawy - radiostacja Błyskawica ma częstochowskie korzenie. Zanim trafiła do stolicy, była konstruowana właśnie w podjasnogórskiem grodzie. Szeroko przypominano tę historię, przy okazji przytaczając nazwisko konstruktora: Antoniego Zębika. My natomiast przypomnimy inny symbol walczącej stolicy - samochód pancerny "Kubuś", jedyny w dziejach II wojny światowej, jaki skonstruowali żołnierze podziemia. Nieprzypadkowo na stronach poświęconych naszemu miastu, bowiem jego twórca był z nim mocno związany.
Sięgnijmy do danych, które znajdują się w szkolnych kronikach absolwentów Gimnazjum (dziś Liceum Ogólnokształcącego) im. Henryka Sienkiewicza. Rocznik 1931. Ten sam, z którego pochodzili: Zygmunt Choroba z Ostatniego Grosza, który zginął w walkach z Niemcami w 1939 r., poległy w tym samym roku Stanisław Kosta, Ryszard Szczęsny , który poniósł śmierć w obronie drukarni Armii Krajowej i Tadeusz Zieliński - lekarz wojskowy,
który zginął w 1940. Tu, na samym szczycie ułożonej w kolejności
alfabetycznej listy, odnajdujemy nazwisko Walerian Bielecki.
Kroniki podają datę urodzin ucznia: 14 kwietnia 1912 r. i miejsce: Petersburg. Jest tutaj także adnotacja: w maju 1931 r. zdawał zwyczajny egzamin dojrzałości typu matematyczno -przyrodniczego wobec Państwowej Komisji Egzaminacyjnej, powołanej przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego. Świadectwo dojrzałości otrzymał, podobnie jak jego koledzy, 27 czerwca 1931.
Właśnie Walerian Bielecki skonstruował "Kubusia", charakterystyczny pojazd na podwoziu ciężarowego chevroleta model 157 o ładowności 3 ton wytwórni Samochodów Lilpop, Rau i Loewenstein? S.A. w Warszawie.
Pojazd powstawał od 8 sierpnia 1944 r. w warsztacie przy rogu ul. Tamka i Topiel. W jego tworzenie było zaangażowanie kilka osób. Szefem budowy był plutonowy Józef Fernik, który przed wojną pracował jako majster wydziału mechanicznego PZL "Okęcie". Bielecki, noszący w konspiracji pseudonim "Jan", zajął się projektem i szkicami. Z zawodu był architektem, robił to więc precyzyjnie; Fernik natomiast miał za zadanie wprowadzenie jego wizji w życie - w praktyce oznaczało to przymierzanie kawałów blachy, którą udało się zdobyć, do szkieletu nadwozia, pasowanie i spawanie.Pojazd został nazwany "Kubuś". Taki właśnie pseudonim nosiła
żona Fernika, lekarka, która poniosła śmierć uciekając z płonącego domu na Mariensztacie.
Pierwszą akcją, w której został wykorzystany, był atak na gmach Uniwersytetu Warszawskiego na Krakowskim Przedmieściu, przeprowadzony 23 sierpnia 1944 r. o 4. rano. Pojazd był uzbrojony w rkm DP wz. 28 kaliber 7,62 mm, miotacz ognia, granaty, osobistą broń mieli również uczestnicy tego desantu. niemieckimi. "Kubusia" użyto także do drugiego ataku na Uniwersytet - 2 września. Z przebitym ogumieniem musiał się wycofać.6 września powstańcy wypierani z Powiśla podjęli decyzję o wycofaniu. "Kubusia" pozostawiono w warsztacie przy ul. Tamka i Topiel na Okólniku, w miejscu, które stanowiło jego bazę wypadową. Miał być zniszczony, lecz zawalił się strop warsztatu i przysypał go gruzami. Aż do wkroczenia wojsk sowieckich pozostał niemal niektknięty. Powstańcy wymontowali z niego jedynie aparat zapłonowy z przewodem wysokiego napięcia.
Znaleziony został zimą 1945/46 przez strażaków odgruzowujących stolicę. Musieli oni jednak zrobić w pracach tygodniową przerwę.
Gdy wrócili, pojazdu już nie było. Przeciągnięty w inne miejsce, dotrwał w nim aż do oficjalnego odnalezienia, choć został już przez nieznanych sprawców spalony i podziurawiony kulami.
W 1967 roku wóz został odnaleziony i przekazany Muzeum Wojska Polskiego. Do pierwotnego stanu przywracał go współkonstruktor Józef Fernik.
Po wojnie Bielecki nie stracił kontaktu z miastem, mimo że się z niego wyprowadził. W końcu lat 60. jedna z gazet opublikowała
fragmenty jego listu, z których wynikało, że wciąż żyją tu jego
bliscy: matka i siostra. On sam zmarł w Białymstoku 20 maja 1969
r.

[Komentarze (0)]