Almanach Absolwentów Sienkiewicza

WAJZNER Zdzisław Mateusz ( 1925 – 1994 ) - ksiądz. Ur. 21 X 1925 w Sosnowcu. Syn Mateusza i Marii z domu Jagła. Tam też został ochrzczony 12 I 1926 r. Ojciec jego wykonywał zawód smelcerza (hutnik). Do szkoły podstawowej im. Tadeusza Reytana w Sosnowcu, uczęszczał w latach 1932 – 1939. w podjęciu nauki w szkole średniej przeszkodziła mu wojna. Dlatego podjął pracę w „ Stalowni Woźniak w Sosnowcu ”w charakterze ślusarza narzędziowego ( 1940 – 1945 ).
W roku 1941 Zdzisław zetknął się z ruchem konspiracyjnym; ściśle i aktywnie współpracował z Armią Krajową aż do zakończenia drugiej wojny światowej. Ujawnił się dopiero 13 października 1945 roku. Za pracę konspiracyjną w AK odznaczony został przez Naczelne Dowództwo Krzyżem Walecznych i Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami. 1 stycznia 1945 roku został mianowany plutonowym rezerwy piechoty. W konspiracji nosił pseudonimy „Andrzej” i „Babinicz”.
Podczas okupacji Zdzisław działał także w harcerstwie (Szare Szeregi), do którego wstąpił jeszcze jako uczeń szkoły podstawowej. Kontynuował aktywnie jeszcze co najmniej do końca sierpnia roku 1947. Bowiem datę 25 sierpnia 1947 roku nosi pismo Komendy Śląsko-Dąbrowkiej Chorągwi Harcerzy mianujące Zdzisława Wajznera podharcmistrzem. Po zakończonej okupacji Zagłębia Dąbrowskiego Zdzisław Wajzner rozpoczął naukę w zakresie szkoły średniej w filii Gimnazjum im. Bolesława Prusa w Sosnowcu i to w trybie przyspieszonym, bo już w styczniu 1946 otrzymał świadectwo jego ukończenia a w czerwcu roku 1947 świadectwo dojrzałości Gimnazjum i Liceum im. B. Prusa w Sosnowcu (kierunek przyrodniczy). W międzyczasie był aresztowany przez władze Bezpieczeństwa Publicznego pod zarzutem wystąpień antypaństwowych. Na skutek interwencji władz harcerskich po dziesięciodniowym pobycie w więzieniu został zwolniony.
Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości wstąpił do Częstochowskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Jako seminarzysta rozpoczął studia teologiczne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie ( 1947 – 52 ), ukończył je stopniem magistra teologii z zakresu filozofii chrześcijańskiej. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 VI 1952 r. w katedrze częstochowskiej z rąk Ks. Biskupa Doc. dra hab. Zdzisława Golińskiego. Wkrótce też został skierowany do pracy duszpasterskiej w parafii Bogdanów. 8 VII 1953 Władza Diecezjalna skierowała Zdzisława Wajznera na studia specjalistyczne z zakresu prawa kanonicznego na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. Ukończył je 26 VI 1956 r. otrzymując stopniem magistra prawa kanonicznego
W międzyczasie w okresie przerw semestralnych oraz wakacji letnich podejmował w licznych parafiach (m.in. Kodrąb, Ożarów, Matki Bożej Szkaplerznej w Sosnowcu) pracę duszpasterską.
Z braku kapłanów z doktoratami, jaki odczuwała wówczas diecezja Częstochowska Bp Zdzisław Goliński zobowiązał Zdzisława Wajznera do uzyskania stopnia doktora prawa kanonicznego na KUL. Jednocześnie zlecił mu pomoc w pracy duszpasterskiej rektorowi kościoła NMP w Częstochowie, ściśle określając zakres jego obowiązków.
Jeszcze jako studenta KUL, wcześniej mianował go pomocniczym duszpasterzem akademickim przy tymże kościele. Był organizatorem słynnej pielgrzymki akademickiej w październiku 1956 ( na dwa tygodnie przed uwolnieniem prymasa Stefana Wyszyńskiego ). W rok później pomocniczy duszpasterz akademicki został mianowany notariuszem Sądu Biskupiego w Częstochowie (6 VIII 1957). Zaś pismem z dnia 13 X 1959 duszpasterzem akademickim w Częstochowie. W roku szkolnym 1958/ 1959 był też nauczycielem nauki religii w Liceum im. H. Sienkiewicza w Częstochowie. 28 czerwca 1962 roku uzyskał stopień doktora prawa kanonicznego. Tego samego roku (01.09.1962) Biskup Częstochowski mianował go sędzią audytorem sądu Biskupiego, nie zwalniając go jednak z obowiązków notariusza tegoż sądu. 11 IX 1965 otrzymał podwójną nominację : na wykładowcę prawa kanonicznego w Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie oraz rektora kościoła p.w. Niepokalanego Serca Najśw. Maryi Panny w Częstochowie. Odtąd był on zobowiązany dojeżdżać każdego tygodnia do Krakowa, przygotować wykłady i seminaria naukowe. Także i stanowisko rektora kościoła nie było łatwe. Poza pracą duszpasterską nad młodzieżą akademicką oraz konferencjami religijnymi dla inteligencji trzeba mu było układać harmonijne współżycie i koordynować duszpasterstwo z proboszczem parafii św. Stanisława Kostki, która korzystała z kościoła Niepokalanego Serca Najśw. Mari Panny. W 1968 otrzymał nominację na prorektora Częstochowskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. 25 I 1973 Konferencja Plenarna Episkopatu Polski mianowała go członkiem Komisji Episkopatu do spraw powołań duchownych. Został on mianowany członkiem Zespołu Konsultacyjnego tegoż Synodu. Pracował on w podzespole „Młodzież”.
3 XII 1973 zostaje przeniesiony do prowadzenia parafii Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu. W dalszym ciągu prowadził wykłady z prawa kanonicznego. Jednocześnie od 27 III 1975 przez dziesięć lat był wizytatorem urzędów i parafii dziekańskich Okręgu Krzepickiego (dekanaty Krzepice, Brzeźnica, Działoszyn, Kłobuck, Truskolasy, Pajęczno). 2 XI 1978 Zdzisław Wajzner został mianowany proboszczem parafii Wniebowzięcia w Sosnowcu. Jego administrowanie i proboszczowanie przypadło na trudne czasy robotniczego zrywu wolnościowego i stanu wojennego. „Solidarność” Zagłębia Dąbrowskiego uważała go za swego kapelana. Wielokrotnie występował w obronie ludzi pracy, internowanych, pomagał im i ich rodzinom oraz potrzebującym, za co otrzymał od Prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego specjalne podziękowanie.
Brał także udział w pracach II Synodu Diecezji Częstochowskiej (od stycznia 1976 do grudnia 1986 r.). W Komisji Głównej Synodu pełnił on funkcję sekretarza. Stał na czele Komisji do spraw struktur diecezjalnych. 14 IX 1986 został mianowany Wikariuszem Sądowym czyli Oficjałem Sądu Biskupiego, którą to funkcje sprawował do śmierci.
Od 21 XI 1985 Biskup Częstochowski powołał go na członka Rady Kapłańskiej na lat pięć. Potem z urzędu pełnił tę funkcję w czasie następnej kadencji. Otrzymał także nominację na kanonika gremialnego Kapituły Bazyliki Katedralnej w Częstochowie (7 I 1987), wybrano go także przez Kapitułę na swego prepozyta (20 IV 1994). Jako Wikariusz Sądowy Zdzisław Wajzner zamieszkał w domu zakonnym Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu przy ul. 7 Kamienic 23 w Częstochowie, gdzie był także kapelanem.
Zm. 4 XI 1994, pochowany na cmentarzu Kule ( przy udziale ks kardynała Franciszka Macharskiego ).

(1925– 1994)

Bogate w wydarzenia i owocne w działaniu jest prawie siedemdziesięciolecie życia Ks. Zdzisława Mateusza Wajznera, syna Mateusza i Marii z domu Jagła. Urodził się w Sosnowcu 21 października 1925 roku, w parafii Wniebowzięcia NMP. Tam też został ochrzczony 12 stycznia roku następnego. Ojciec jego wykonywał zawód smelcerza (hutnik). Do szkoły podstawowej im. Tadeusza Reytana w Sosnowcu, uczęszczał w latach 1932 - 1939.
Absolwenta szkoły podstawowej zastała druga wojna światowa, co przez pięć lat przeszkodziło mu w podjęciu nauki w szkole średniej. Tym bardziej, że Zdzisław został zmuszony do pracy zawodowej w „Stalowni Woźniak Sp. Akc.” w Sosnowcu, w charakterze ślusarza narzędziowego, od 19 stycznia 1940 r. do 25 stycznia roku 1945. „Trud pracy w warsztacie fabrycznym, pisze w życiorysie napisanym dla Częstochowskiego Seminarium Duchownego w Krakowie (z dnia 31 sierpnia 1947), nie pozwalał mu na systematyczną naukę pod okiem profesora. Uczył się więc sam”. Przez cały ten czas był ministrantem w parafii św. Andrzeja Boboli w Sosnowcu, do której należał po podziale rozległej parafii Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu i utworzeniu nowej przez Biskupa Częstochowskiego Teodora Kubinę.
W roku 1941 Zdzisław zetknął się z ruchem konspiracyjnym; ściśle i aktywnie współpracował z Armią Krajową aż do zakończenia drugiej wojny światowej. Ujawnił się dopiero 13 października 1945 roku. Za pracę konspiracyjną w AK odznaczony został przez Naczelne Dowództwo Krzyżem Walecznych i Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami. 1 stycznia 1945 roku został mianowany plutonowym rezerwy piechoty. W konspiracji nosił pseudonimy „Andrzej” i „Babinicz”.
Podczas okupacji Zdzisław działał także w harcerstwie (Szare Szeregi), do którego wstąpił jeszcze jako uczeń szkoły podstawowej. Kontynuował aktywnie jeszcze co najmniej do końca sierpnia roku 1947. Bowiem datę 25 sierpnia 1947 roku nosi pismo Komendy Śląsko-Dąbrowkiej Chorągwi Harcerzy mianujące Zdzisława Wajznera podharcmistrzem.
Po zakończonej okupacji Zagłębia Dąbrowskiego Zdzisław Wajzner rozpoczął naukę w zakresie szkoły średniej w filii Gimnazjum im. Bolesława Prusa w Sosnowcu i to w trybie przyspieszonym, bo już w styczniu 1946 otrzymał świadectwo jego ukończenia a w czerwcu roku 1947 świadectwo dojrzałości Gimnazjum i Liceum im. B. Prusa w Sosnowcu (kierunek przyrodniczy). W międzyczasie był aresztowany przez władze Bezpieczeństwa Publicznego pod zarzutem wystąpień antypaństwowych. Na skutek interwencji władz harcerskich po dziesięciodniowym pobycie w więzieniu został zwolniony.
Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości Zdzisław skierował swoje kroki do Częstochowskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Swą decyzję motywował chęcią służenia w kapłaństwie bliźniemu „nie gołosłownym frazesem ale wydatną, żmudną pracą kapłańską, którą uważał za jedynie skuteczną”. Jako seminarzysta rozpoczął studia teologiczne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w roku akademickim 1947/1948. Po pięciu latach ukończył je stopniem magistra teologii z zakresu filozofii chrześcijańskiej na podstawie pracy napisanej pod kierunkiem ks. doc. dra hab. Aleksandra Usowicza (dyplom z 29 października 1952).
Po pięciu latach pobytu w Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie, jego rektor ks. dr Brunon Magott charakteryzował go jako alumna i studenta „o zdolnościach więcej, niż średnich, ogromnie pracowitego i pilnego, bardzo dużo czytającego, uzdolnionego muzycznie, materiał na dobrego kaznodzieję, nadającego się specjalnie do pracy z młodzieżą’. Autor biogramu pamięta go jako aktywnie pracującego w seminaryjnym ruchu naukowym i odczytowym, mającego „poważanie” u kolegów
Po święceniach kapłańskich otrzymanych 29 czerwca 1952 roku w katedrze częstochowskiej z rąk Ks. Biskupa Doc. dra hab. Zdzisława Golińskiego, Ordynariusza Częstochowskiego. Ks. Zdzisław Wajzner został przez niego skierowany do pracy duszpasterskiej w charakterze wikariusza w parafii Bogdanów. Tu zaskarbił sobie serce wiernych i to tak dalece, że kontakty z nimi trwały poprzez lata.
Pismem z dnia 8 lipca 1953 Władza Diecezjalna skierowała Ks. mgra Zdzisława Wajznera na studia specjalistyczne z zakresu prawa kanonicznego na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. Rozpoczął je w roku akademickim 1952/1953 a ukończył 26 czerwca 1956 stopniem magistra prawa kanonicznego, co równa się licencjatowi. W międzyczasie w okresie przerw semestralnych oraz wakacji letnich podejmował w licznych parafiach (m.in. Kodrąb, Ożarów, Matki Bożej Szkaplerznej w Sosnowcu) pracę duszpaterską.
Z braku kapłanów z doktoratami, jaki odczuwała wówczas diecezja Częstochowska Bp Zdzisław Goliński zobowiązał Ks. Zdzisława Wajznera do uzyskania stopnia doktora prawa kanonicznego na KUL. Jednocześnie zlecił mu pomoc w pracy duszpasterskiej rektorowi kościoła NMP w Częstochowie, ściśle określając zakres jego obowiązków i uposażenie.
Jeszcze jako studenta KUL, wcześniej mianował go pomocniczym duszpasterzem akademickim przy tymże kościele. W rok później pomocniczy duszpasterz akademicki został mianowany notariuszem Sądu Biskupiego w Częstochowie (06. 08. 1957). Zaś pismem z dnia 13 października 1959 duszpasterzem akademickim w Częstochowie. W roku szkolnym 1958/ 1959 był też nauczycielem nauki religii w Liceum im. H. Sienkiewicza w Częstochowie.
Mimo wielu zajęć duszpasterskich wynikających nie tylko ze zleconych mu stałych obowiązków, ale także doraźnych (m.in. organizacja pielgrzymek diecezjalnych służby zdrowia) Ks. Zdzisław Wajzner uzyskał w dniu 28 czerwca 1962 roku stopień doktora prawa kanonicznego na podstawie rozprawy „Organizacja i uprawnienia Kościoła w Królestwie Kongresowym 1815 –1830” i złożonego egzaminu ustnego. Tego samego roku (01.09.1962) Biskup Częstochowski mianował go sędzią audytorem sądu Biskupiego, nie zwalniając go jednak z obowiązków notariusza tegoż sądu.
W dniu 11 września 1965 Ks. dr Zdzisław Wajzner otrzymał podwójną nominację a to na wykładowcę prawa kanonicznego w Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie oraz rektora kościoła p.w. Niepokalanego Serca Najśw. Maryi Panny w Częstochowie. Zwiększyły się zatem jego obowiązki. Odtąd był on zobowiązany dojeżdżać każdego tygodnia do Krakowa, przygotować wykłady i seminaria naukowe. Także i stanowisko rektora kościoła nie było łatwe. Poza pracą duszpasterską nad młodzieżą akademicką oraz konferencjami religijnymi dla inteligencji trzeba mu było układać harmonijne współżycie i koordynować duszpasterstwo z proboszczem parafii św. Stanisława Kostki, która korzystała z kościoła Niepokalanego Serca Najśw. Mari Panny.
Ks. Zdzisław Wajzner pracował na tych stanowiskach do września 1968 roku, kiedy to (07. 09. 1968) otrzymał nominację na wicerektora Częstochowskiego Seminariun Duchownego w Krakowie. Musiał zatem opuścić Częstochowę, rektorstwo kościoła Niepokalanego Serca NMP notariat Sądu Biskupiego, oraz duszpasterstwo akademickie. Mieszkając w Krakowie na zlecenie Biskupa Stefana Bareły, przewodniczącego Komisji Episkopatu Polski do spraw powołań kapłańskich zaangażował się całym sercem w organizację pierwszego Ogólnopolskiego Kongresu Powołań w Krakowie w roku 1972. Konferencja Plenarna Episkopatu Polski mianowała go w dniu 25 stycznia 1973 członkiem Komisji Episkopatu do spraw powołań duchownych. W związku ze zwołaniem przez Metropolitę Krakowskiego Kardynała Karola Wojtyłę Synodu Plenarnego Metropolii Krakowskiej na wniosek Ks. Bpa Stefana Bareły został on mianowany członkiem Zespołu Konsultacyjnego tegoż Synodu. Pracował on w podzespole „Młodzież”.
Po upływie pięcioletniej kadencji na stanowisku vicerektora Seminarium Ks. Bp Stefan Bareła zlecił Ks. Prałatowi Zdzisławowi Wajznerowi w dniu 8 lipca 1974 roku (Paweł VI podniósł go do godności kapelana honorowego Jego Świątobliwości 3 grudnia 1973 roku) duszpasterstwo w parafii Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu w charakterze wikariusza adiutora. Posuwający się w latach i osłabiony chorobą proboszcz Ks. Prałat Czesław Drożdż potrzebował pomocy w administrowaniu parafii. Znany ze swej wysokiej kultury i przyjaźni z Księdzem Prałatem Ks.4r Z. Wajzner, znający sytuację religijną i społeczną w Zagłębiu Dąbrowskim swoje zadanie spełniał z taktem i dużym zaangażowaniem. W dalszym ciągu prowadził wykłady z prawa kanonicznego w Seminarium Częstochowskim w Krakowie. Jednocześnie od 27 marca roku 1975 przez dziesięć lat był wizytatorem urzędów i parafii dziekańskich Okręgu Krzepickiego (dekanaty Krzepice, Brzeźnica, Działoszyn, Kłobuck, Truskolasy, Pajęczno). 2 listopada 1978 roku Ks. Prałat Z. Wajzner został mianowany proboszczem parafii Wniebowzięcia w Sosnowcu. Jego administrowanie i proboszczowanie przypadło na trudne czasy robotniczego zrywu wolnościowego i stanu wojennego. „Solidarność” Zagłębia Dąbrowskiego uważała go za swego kapelana. Wielokrotnie występował w obronie ludzi pracy, internowanych, pomagał im i ich rodzinom oraz potrzebującym, za co otrzymał od Prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego specjalne podziękowanie.
W rysie życia Ks. Prałata Z. Wajznera nie można pominąć jego wydatnego udziału w pracach II Synodu Diecezji Częstochowskiej (od stycznia 1976 do grudnia 1986 r.). W Komisji Głównej Synodu pełnił on funkcję sekretarza. Stał na czele Komisji do spraw struktur diecezjalnych. On też przejął po zmarłym ks. J. Walickim przewodnictwo w Komisji Koordynacyjno-Statutowej.
Po śmierci Oficjała Sądowego ks. J. Walickiego Biskup Częstochowski Stanisław Nowak skierował swe oczy na osobę Ks. Prałata Z. Wajznera. zwalniając go ze stanowiska proboszcza parafii Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu mianował go (14. 09. 1986) Wikariuszem Sądowym czyli Oficjałem Sądu Biskupiego, którą to funkcję pełnił do śmierci (po wprowadzeniu nowego podziału administracyjnego w Kościele Polskim był Wikariuszem Sądowym Arcybiskupiego Sądu Metropolitalnego (30. 09. 1992).
Już od 21 listopada 1985 Biskup Częstochowski powołał go na członka Rady Kapłańskiej na lat pięć. Potem z urzędu pełnił tę funkcję w czasie następnej kadencji. Na ten okres życia Ks. Z. Wajznera przypadły jeszcze dwa wydarzenia a mianowicie nominacja na kanonika gremialnego Kapituły Bazyliki Katedralnej w Częstochowie (07. 01. 1987) oraz wybór przez Kapitułę na swego prepozyta (20. 04. 1994). Jako Wikariusz Sądowy Ks. Prałat Z. Wajzner zamieszkał w domu zakonnym Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu przy ul. 7 Kamienic 23 w Częstochowie, gdzie był także kapelanem.
Ks. Zdzisław Wajzner zmarł w Częstochowie w dniu 4 listopada 1994. Uroczystości pogrzebowe odbyły się dnia 7 listopada 1994 r. przy udziale Ks. Kardynała Franciszka Macharskiego, Arcybiskupa Metropolity Krakowskiego, Ks. Arcybiskupa Stanisława Nowaka, Metropolity Częstochowskiego, Biskupa Sosnowieckiego Adama Śmigielskiego i Biskupa Pomocniczego Częstochowskiego Antoniego Długosza, około 300 księży, delegacji kombatanckich, harcerskich, solidarnościowych i licznych wiernych. Pochowany został w grobowcu kapitulnym na cmentarzu „Kule” w Częstochowie.
Historycy zajmą się zapewne bliżej osobą Ks. Zdzisława Wajznera wydobywając z jego życiorysu wiele szczegółów. Scharakteryzują też dokładniej jego sylwetkę jako człowieka, duszpasterza i profesora, bo na to zasługuje.

Jan Kowalski
Źródło: „Częstochowskie Wiadomości Diecezjalne” Nr 12/1994, ss. 42-4

[Komentarze (1)]